Hội nghị phát triển ngành hàng sầu riêng bền vững

Chiều 24-5, tại TP Buôn Ma Thuột (tỉnh Đắk Lắk), Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp UBND tỉnh Đắk Lắk tổ chức Hội nghị phát triển ngành hàng sầu riêng bền vững nhằm tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn trong tổ chức sản xuất, nâng cao năng lực chế biến và kiểm soát chất lượng sầu riêng.

Hội nghị do Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy và quyền Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Nguyễn Thiên Văn đồng chủ trì. Cùng dự còn có đại diện Lãnh đạo Bộ Tài chính, Bộ Công Thương, Bộ Công an; đại diện Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật của 23 tỉnh, thành; đại diện lãnh đạo một số Cục, Vụ trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường; đại diện các Hiệp hội sầu riêng, các doanh nghiệp, hợp tác xã, phòng thử nghiệm tham gia chuỗi xuất khẩu sầu riêng; đại diện các Viện nghiên cứu, trường đại học và phóng viên các đài, báo Trung ương và địa phương. Trước đó, trong buổi sáng cùng ngày, đoàn công tác Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có chuyến đi khảo sát thực địa tại một số vùng trồng và cơ sở đóng gói sầu riêng có mã số xuất khẩu tại tỉnh Đắk Lắk.

Báo cáo về tình hình xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc, ông Huỳnh Tấn Đạt, Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ Thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, năm 2025, Việt Nam vẫn là nhà cung cấp sầu riêng lớn thứ hai cho Trung Quốc nhưng có sự sụt giảm nghiêm trọng tới 71,3% về lượng và 74% về kim ngạch. Thị phần sầu riêng của Việt Nam tại Trung Quốc giảm từ 42,1% (năm 2024) xuống còn 28,2%. Theo ông Huỳnh Tấn Đạt, ngành hàng sầu riêng Việt Nam đang đứng trước nhiều thách thức lớn trong quá trình phát triển. Trong những năm gần đây, diện tích trồng và sản lượng sầu riêng tăng trưởng nóng, kéo theo sự mở rộng nhanh chóng quy mô xuất khẩu. Điều này cũng đặt ra áp lực lớn về kiểm soát chất lượng và đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật ngày càng nghiêm ngặt từ thị trường Trung Quốc.
Tại hội nghị, các đại biểu đã tập trung thảo luận những nội dung trọng tâm như: phân tích, đánh giá thực trạng tăng trưởng "nóng" về sản xuất và xuất khẩu của ngành hàng sầu riêng; làm rõ những nguy cơ tiềm ẩn nếu thiếu các công cụ quản lý và cơ chế điều tiết hợp lý; đưa ra các giải pháp để nâng cao năng lực kiểm nghiệm, truy xuất nguồn gốc, kiểm dịch và kiểm soát chất lượng, đặc biệt là đối với vùng trồng và cơ sở đóng gói để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của các thị trường nhập khẩu. Đồng thời, đề xuất các phương án tổ chức liên kết chuỗi giá trị trong sản xuất sầu riêng theo hướng minh bạch, có ràng buộc trách nhiệm giữa các bên, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư trở lại vùng nguyên liệu; hiến kế các giải pháp dài hạn cho chiến lược phát triển thị trường, chế biến sâu, xây dựng thương hiệu quốc gia và nâng cao khả năng cạnh tranh, cũng như tạo vị thế cho sầu riêng Việt Nam trên bản đồ nông sản thế giới…

Kết luận hội nghị, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy đề nghị các cấp, các ngành, địa phương, doanh nghiệp và bà con nông dân triển khai nghiêm túc các nhóm, nhiệm vụ, giải pháp theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 71/CĐ-TTg, ngày 23/5/2025 về một số nhiệm vụ thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu sầu riêng bền vững. Khẩn trương rà soát lại quy hoạch vùng trồng phù hợp, tránh tình trạng phát triển tự phát, lạm dụng đất rừng và đất dốc, ảnh hưởng đến cân bằng sinh thái. Bộ trưởng yêu cầu quản lý nghiêm ngặt quy hoạch, không để việc phát triển "nóng" làm tổn hại đến cân bằng sinh thái và an toàn sản xuất. Để ngành sầu riêng phát triển ổn định và bền vững, Bộ trưởng nhấn mạnh cần hỗ trợ doanh nghiệp hình thành chuỗi liên kết khép kín, đầu tư kho lạnh, trung tâm logistics, cơ sở sơ chế hiện đại – yếu tố then chốt giúp nâng cao chất lượng và năng lực cạnh tranh của sầu riêng Việt Nam trên thị trường quốc tế.